Bina Yıkım Yönetmeliği Ve Kanunları
Yapılan literatür taramasında, ülkemizde, temel konusu itibariyle “Bina yapıların yıkımını” ele alan ve yıkım tekniklerini irdeleyerek önerilerde bulunan yönetmelik bulunmamaktadır.İçeriğinde yapı yıkım konusuna kısmen temas eden bazı düzenlemeler bulunmaktadır.
- a) Yapıların Yıktırılmasına İlişkin Yönetmelik Taslağı (2012): Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı’nın TMMOB ye göndermiş olduğu bu yönetmelik taslağının amacı;
yıkım işlerinin, can ve mal güvenliğinin, çevre ve insan sağlığının dikkate alınmak
suretiyle gerçekleştirilebilmesinin usul ve esaslarını düzenlemektir. Bu
yönetmelik taslağı görüş ve önerilerin alınması için ÇŞB tarafından çeşitli
kurumlara gönderilmiştir.
- b) Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun Uygulama
Yönetmeliği: Bu Yönetmeliğin amacı; 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski
Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun uyarınca, riskli bina yapılar ile
riskli alan ve rezerv yapı alanlarının tespitine, riskli yapıların yıktırılmasına,
yapılacak planlamaya, dönüştürmeye tabi tutulacak taşınmazların değerinin
tespitine, hak sahibi olacaklarla yapılacak anlaşmaya ve yapılacak yardımlara,
yeniden yapılacak yapılara ve 6306 sayılı Kanun kapsamındaki diğer
uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
- c) TMMOB Maden Mühendisleri Odası’nın yayınlamış olduğu “Patlayıcı Maddeler
Tüzüğü (87/12028)”: Maden mühendisliği içerisinde yer alan ve patlayıcı temini
ve kullanımını içeren düzenlemeleri barındıran bir tüzüktür.
- d) Meri mevzuatımızda yer alan yıkım ile ilgili en kapsamlı düzenleme, 12.09.1974
tarihli ve 15004 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanan “Yapı İşlerinde İşçi Sağlığı
ve Güvenliği Tüzüğü” kabul edilebilir. Bu Tüzüğün “Yıkım İşlerinde Alınacak
Güvenlik Tedbirleri” başlıklı “Beşinci Kısmı”ndaki (11) madde yıkım işlerindeki
güvenlik konularına ayrılmıştır (Kotan 2017 e) Yıkım konusunda diğer bir düzenleme ise İçişleri Bakanlığı tarafından 15.08.2012
tarihli ve 28385 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan “Yanan ve Yıkılan Yapılar
Formu Kullanılmasına İlişkin Mecburî Standard Tebliği”dir. Bu Tebliğ gereğince
ilgili idarelerce, yanan ve yıkılan yapılar için “TS 13264 Yanan ve Yıkılan Yapılar
Formu” düzenlenmektedir.
- f) Yine yıkım sonucu ortaya çıkacak atıkların değerlendirilmesi ve bertaraftı
konusunda 18.03.2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan
“Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”
mevcuttur.
Bu maddelerde yer alan çalışmalar bina yıkımının öncesi ve sonrasını, yıkım tekniklerini,
can ve mal güvenliği ile çevre ve insan sağlığını bir arada ele aldıktan sonra, yıkım
tekniklerini irdeleyerek öneri yapan çalışmalar değildir. Yukarıda sıralanmış olan
maddeler bu çalışmada ele alınan konuların bir kısmına değinmektedir.
Bu tezde, herhangi bir yapıyı yıkmak üzere karar almadan önce dikkat edilmesi gereken
hususlar ile belirli bir parsel üzerinde yapılması planlanan kısmi veya tümden yıkım
planlaması ele alınmıştır. Buna ilave olarak, parsellerin oluşturduğu ada üzerindeki
kıyaslamalarının yapılabileceği tüm alternatif opsiyonlar ele alınmış, kullanılabilecek
tüm yapı yıkım teknikleri ayrı ayrı irdelenmiştir.